Troostwoorden

Een vriendin vroeg me haar verhaal te delen. Vandaag is het 5 jaar geleden dat haar partner koos voor een afscheid. Een moeilijke, pakkende periode. Afscheid van een relatie, van leuke tijden en gelukkige herinneringen, van pijnlijke momenten en frustraties, van rouwen, verdriet en boosheid, van missen en helemaal niet missen en vooral afscheid van een toekomst samen. ‘Vind je het normaal, vroeg ze, dat ik er na vijf jaar nog steeds niet over ben, nochtans verwacht men het van je. Soms heb ik het gevoel dat ik het achter me kan laten en op dagen als vandaag is het zo dichtbij. Dat ik zijn aanwezigheid soms mis, maar soms ook schuldgevoelens heb omdat ik hem dan weer niet mis… En het toch nog steeds voelt als een doodsteek recht in mijn hart, in mijn gedachten, in mijn hoofd, in mijn doen, in mijn laten, in mijn vriendschappen, in komende relaties, in mijn verleden en in mijn toekomst… ‘ Dit is het verhaal van V, als troostwoorden helpen.

Dit is het verhaal van V

In het begin

Het was liefde op het eerste zicht, of toch dat dacht ze. Je weet wel zo iemand met wie je overal kan komen, een beleefde, intelligente gentleman. En toch was er ook het gevoel dat hij vooral goed wist welke snaren te bespelen. Een grote aantrekkelijke man, met trekjes van een bad boy. Hij overlaadde haar met complimenten, aandacht, het gevoel van wij zijn samen. En toch, twijfels kon hij welbespraakt onder de mat vegen. Ze wou zo graag liefde, ze hoopte op voor altijd. Ze was zijn zekerheid zijn, zijn toevluchtsoord, zijn haven… zei hij. Hij liet het haar ook zo graag geloven dat zij hem had veranderd, of ja misschien geloofde hij het zelf ook. 

Daarna

Maar je bent verliefd, houden van… Ze wou er zijn voor hem ook in zijn moeilijke tijden… want zo moet het toch… je geeft niet zomaar op. Langzaam begonnen er zaken uit zijn verleden binnen te sijpelen… heel sporadisch… Een onverwachte ontmoeting die je juist leest. Een niet te verklaren sms die je juist begrijpt. Een ‘onschuldig’ aangeschoten zijn dat je probeert te negeren. Je zoekt niet, je wil hem gewoon geloven maar zijn verleden haalt je in. Niemand brengt je op de hoogte van zijn psychologische issues, men is al blij dat jij voor hem zorgt. Ook zijn fysische gezondheid belemmerd hem, ach was het dat alleen maar. Een resem aan medicatiebijsluiters leren je dat hij worstelt met persoonlijkheidsstoornissen.

Hij weet het, maar beseft het dan weer niet, wil zich laten helpen maar aarzelt dan weer… Er zijn periodes dat het goed gaat, goed met ons gaat en daar trek je je aan op… En dan, als een roetsjbaan is het weer neerwaarts… Je probeert samen door de depressieve periodes te worstelen, de verslavingsgevoeligheid zo goed als het kan te begrijpen, te beperken. ‘Mijn therapeut heeft me overtuigd om me te laten opnemen, ik doe het voor ons’… Een belofte, een wens, een geloven…

Uiteindelijk

16 maart 2017 nam hij afscheid van dit leven, het was gewoon opgebruikt. Misschien was het de bedoeling niet, zegt ze, ik denk niet dat hij het echt wou het leek eerder een zoveelste schreeuw om begrip, onbegrip. Een laatste keer dat hij een slechte dag had. Soms denk ik was het voor hem de beste oplossing, is dat erg? Het maakte een einde aan zijn psychologisch lijden, aan zichzelf verwerpelijk vinden, de invloed van zijn ziektebeeld, het abnormaal normaal zijn of is het omgekeerd. Voor mij, ik kan het rationeel plaatsen, begrijpen, goedkeuren. Emotioneel draag je het voor altijd mee.

Hoe troost je

Hoe troost je iemand die zijn ouders verliest in deze corona periode?
‘Ik was er niet bij in hun laatste dagen, het voelt als een verraad dat ik hun pijn niet mocht helpen dragen’

Hoe vind je de juiste woorden om iemand te steunen die een onverwacht afscheid kent. Een afscheid waar geen afscheid was. Het abrupte verdriet bij een plots overlijden door een ongeval, een hartfalen, een zelfdoding…

Of troostende woorden vinden bij een afscheid van een sterrenkindje, bij iemands zoon, iemands dochter… veel te jong veel te vroeg
Geen kind is zo aanwezig als het kind dat wordt gemist (zegt Manu Keirse, rouwexpert)

En probeer die troostwoorden ook te vinden voor de ‘vergeten’ partijen… de ex-partner, de minnaar/minnares,… als een zachte helende zalf op een pijnlijke wonde. Ook zij hebben herinneringen, ook zij hebben verdriet.

Waarom komt het rouwen van de partner, ouders en kinderen van daders zo weinig aan bod… Waar verdriet om het afscheid, teleurstelling in de persoon en schuld van had ik het kunnen voorkomen strijden. Ook voor hen was dit afscheid, een rauw rouwen.

Wat zeg je tegen een vriendin die je laat weten dat er kanker werd vastgesteld bij haar? Ook zij rouwen omdat de vanzelfsprekendheid van het leven die er was nu in twijfel wordt gebracht. Verdriet om de onzekerheid van de toekomst, verdriet om geen toekomst. Je kan alleen hard duimen, en er zijn voor hen.

Ik wou je nog even een dikke knuffel van ver geven. Je laten weten dat ik je bewonder meisje. Sterke madam, al had ik zo graag gehad dat jij je niet sterk hoefde te houden. De ongekende strijdlust die je toont, al wou ik dat je nooit had moeten strijden. Respect… voor het moeilijke pad dat je gewandeld hebt… en nog loopt… Ik duim en cross my fingers en hoop zo dat je die mijlpaal van je verjaardag haalt. Maar lukt het niet meid, alle begrip voor… je hebt meer dan je best gedaan. Dikke knuffel.

Woorden aan ex-collega Tanja, waar elke dag extra een overwinning is. Net zoals bij zovele anderen die strijden tegen kanker. Lees haar verhaal in Flair hier.

Troostwoorden

Troostwoorden werden al zoveel gebruikt de laatste maanden. Soms is er gewoon niets te zeggen. Het verdriet dat iemand heeft, is niet vatbaar in zinnen. Er zijn dingen die gebeuren in het leven die woorden niet kunnen genezen. Zaken die je de adem benemen, die een grootse stilte nalaten… Wees er gewoon voor de ander, ook de jaren erna.

Verdriet om een afscheid stopt niet na een paar maanden. Een verdrietig afscheid slijt niet. Tijd heelt geen wonden. Je gaat er gewoon anders mee om, omdat je moet… niet omdat je wil…

Ik leg mijn arm om haar schouders, troostwarmte als troostwoorden niet helpen. Waarom je verhaal nu, vraag ik. ‘Het was een gecompliceerde rouw. Ik wou ook geen medelijden, zegt ze, niet geoordeeld worden, niet gewezen worden als vrouw van wie… ‘ Ben je niet ben je nooit, zeg ik zacht. Ik geef haar mijn troostboek. We zitten gewoon bij elkaar te zitten…. ze bladert….

‘Je bent niet alleen’ van Merlijn Kamerling (zoon van Isa Hoes)

Het boek

‘Je bent niet alleen‘ is een liefdevol boek over omgaan met verlies van en het rouwen om iemand die dicht bij je stond. Verhalen waar zoon Merlijn Kamerling en echtgenote, actrice en schrijfster Isa Hoes die herkenning en troost in vonden na de dood van bekend Nederlands acteur Anthonie Kamerling. Deze nam in 2010 afscheid van dit leven, van het ellendige gevoel…  Ze beschrijven hoe zij omgingen met dit verlies, welke troostwoorden ze vonden, de fases van rouw…en hoe je dicht bij jezelf kan en moet blijven…

De troostende verhalen

Ze praten met (spijtig genoeg alleen) bekende Nederlanders. Met o.a. schrijver Kluun en zijn dochter Eva (herinner je beklijvende prachtige film/boek ‘Er komt een vrouw bij de dokter’ over wat het doet me je als je vrouw kanker heeft. Of met Xandra en Lola Brood over hoe is het leven na de dood van zanger/acteur/kunstschilder Herman Brood, die opgebrand door drank en drugs op 11/7/2011 de dood zocht. Of over het relativeren van de dood door de Nederlandse presentator Humberto Tan van wie 2 broers en zijn moeder kort na elkaar overleden. En met Edwin Spee gekend van zijn column in Margriet en weduwnaar van Bibian Mentel (overleden in maart 2021 na kankeruitzaaiingen), 6x Nederlands kampioen snowboarden werd en na amputatie van haar rechterbeen nog 3x paralympisch en 4x para-wereldkampioen en die ondertussen een nieuwe liefde vond. En nog anderen…

Wie zijn Isa Hoes en Merlijn Kamerling

Ik ken haar schrijfster Isa Hoes, zegt vriendin V, ze schreef ook ‘Toen ik je zag’ over twee mensen die van elkaar hielden en een aangrijpend relaas over leven met een echtgenoot die lijdt aan depressiviteit. Ook Merlijn Kamerling vindt door te schrijven. Hij schreef al eerder het boek ‘Nu ik je zie’ over wie was mijn vader echt. Hoe groei je op zonder je vader, zonder afscheid. Hoe wil je iemand niet vergeten die je nooit goed gekend hebt.

Troostwoorden bij ons

Bij ons in Vlaanderen vindt Hannelore Bedert troost in haar columns in Libelle en liedjesteksten waar haar overleden echtgenoot Stijn nog vaak in voor komt. Ook momblogger & columniste van Nina Lara Switten had duizenden lezers die met haar hoopten en duimden in haar strijd tegen kanker. Of Stefaan Degand die 5 jaar geleden zijn vrouw en ongeboren kind verloor in een paar uur. En met zijn boek ‘Dag liefje, met Mila gaat het goed en ik klungel lekker verder’ een ode brengt aan het leven dat ze samen hadden. Of hoe de zoektocht naar de trouwring van overleden Christophe Lambrecht  Antwerpen op zijn kop zette ‘de nonkel‘ van Studio Brussel overleden aan hartfalen in 2019…

Je zoekt troost door te delen. Je geeft troost door te delen.

Xoxo Ninon

Lees ook deze blogs over troost en afscheid een-donkere-wolk-met-een-zilveren-rand en heeft-alles-echt-een-reden