Terugkijkend heb ik onderweg zoveel geleerd

6 jaar geleden ondertussen. Ja, alles verandert na het verlies van een echtgenoot of partner. Voor velen is dit de persoon met wie ze het meeste tijd doorbrachten, met wie ze plannen maakten, herinneringen deelden… Een groot deel van ons verleden, heden en toekomst draaide meestal om deze persoon, en zonder hem te zijn is moeilijker, droeviger en ‘allener’ dan we ooit hadden kunnen vermoeden. En al ook al kende ik mijn partner slechts 6 jaar, ongeveer even lang als dat hij er nu niet meer is, weduwe worden was het ergste dat me ooit is overkomen. Behalve dat ik diepbedroefd was, had ik ook geen idee wat ik kon verwachten… Terugkijkend heb ik onderweg zoveel geleerd…

Echt loslaten doe je nooit. Maar die zware baksteen die je in het begin in je rugzak meesleurt, verandert… Na 6 jaar voelt dit afscheid meer als een grote ballon, vol met herinneringen die je koestert (voordeel dat een menselijk brein vooral positieve dingen onthoudt lees het hier). En die ballon is vastgebonden met een touwtje aan je rugzak of aan je pols en gaat mee op je verdere levenswandel. En soms hangt deze dichtbij en kijkt van over je schouder mee, en andere keren bungelt hij hoog in de lucht zich van geen kwaad bewust… En misschien laat je deze ballon ooit los… en hou je de herinnering… Terugkijkend zijn er enkele dingen die ik gaandeweg heb geleerd. Ik wil ze graag doorgeven in de hoop iemand anders te helpen, al beleef jij het waarschijnlijk anders dan ik… En dat is ook goed.

1. Het is klote

Het is klote, ik ga niet proberen om het beter te laten klinken dan dat. Ik kan het niet. Het is gewoon… Je verliest niet alleen iemand van wie je houdt en je partner in het leven, maar in veel gevallen verliezen de kinderen ook hun vader, of de kleinkinderen hun opa, ouders hun zoon of dochter. En nu moet je het allemaal zelf oplossen. Alles valt plots op jouw schouders, want de enige persoon die je in moeilijke tijden zou helpen, is er niet meer.

2. Het is oké om niet oké te zijn

We willen zo graag overleven. Dat rauwe verdriet niet meer voelen. Maar de trieste realiteit is dat er dagen zijn dat het verdriet overweldigend is, zeker de eerste maanden. Je gewoon onverwacht door iets getriggerd wordt, een liedje… een plaats… een boek… een vlinder… waardoor de traantjes terug vloeien. En dat mag. De impact van wat je overkwam is groot. Het is oké om je niet oké te voelen. Sommige dagen zullen verschrikkelijk pijn doen en je zal het gevoel hebben alsof het korstje van de wonde is getrokken. Maar wees geduldig met jezelf en weet dat dit allemaal deel uitmaakt van je genezing.

Als je voelt dat afglijdt naar een depressie, of erger nog, niet langer wil leven of dat je het gevoel hebt dat het niet alleen aankan… Aarzel niet, schakel dan zeker professionele hulp in, zij kunnen je helpen andere accenten te zoeken, je blik weer meer te openen. 

3. Zorg voor jezelf, dat is van cruciaal belang

Dit gaat samen met het oké zijn om niet oké te zijn. Ik moest eraan denken toen ik vorig jaar het vliegtuig nam, en men zei bij de veiligheidsinstructies om je eigen zuurstofmasker op te zetten voordat je anderen helpt. Dit is een passend metafoor. Je moet voor jezelf zorgen, zelfs als je er wil zijn voor de rouwende (stief)kinderen, voor ouder wordende ouders zorgt en het gewicht van de wereld op je schouders hebt. Als je teveel geeft, als je leeg rondrent, ben je niet goed voor je kinderen, voor anderen of jezelf. Misschien is deze zelfzorg sporten of gezond bezig zijn, misschien wel therapie of voorgeschreven medicatie of iets anders. Je moet van jezelf een prioriteit maken.

4. Je wordt ‘die persoon’

Het is erg, maar je wordt ‘die persoon’ waar mensen naar staren in de supermarkt, voor eventjes toch daarna ben je oud nieuws. Wat vingerwijzend. Zij is nu weduwe? Is zij de vrouw wiens partner overleden is? Alhoewel, ik heb nooit gelaten om buiten te gaan, om boodschappen te doen, om naar theater te gaan, of café een terrasjes… Het is misschien meer een gevoel dat je zelf hebt dat de hele wereld naar je kijkt, met medelijden, oordelend… Maar weinigen praten rechtstreeks tegen jou, ze willen je verdriet niet altijd voelen. Ik denk dat men schrik heeft dat wat er met jou is gebeurd, ook hen zou kunnen overkomen. Ik hoop het met hen.

5. Er is geen one-size-fits-all

Er zijn geen handleidingen voor verdriet of het leven. Wat werkt voor een weduwe verderop in de straat, werkt misschien niet voor jou. Sommige zweren bij zelfhulpboeken, anderen kiezen voor professionele hulp of een groep van lotgenoten. Zoek iets dat jou troost biedt. Verdriet is een individueel proces en er is geen vast stappenplan om te volgen.

Ik heb heel veel gehad aan Boris mijn hond, hij was mijn huisgenoot, hij gaf ritme in mijn leven. De vele wandelingen waren louterend. En nu ik afscheid moest nemen van Boris begin dit jaar (lees hier de blog erover), komt nu het alleen zijn en wat verloren voelen, veel meer binnen dan ervoor. 

6. Het is jouw leven

Vergeet nooit dat jij jouw leven moet leiden. Je partner is overleden, maar jij bent niet dood (al voelt het wel zo in het begin). Gun jezelf een pauze, koester je verdriet. Maar accepteer je nieuwe leven, dit afscheid mag je mee dragen, maar bouw er je leven niet rond. Jij hebt zelf je eigen leven in handen om er mee te doen wat je zelf wil. Jij bent belangrijk voor jezelf.

Hoewel ons hart na het verlies in een miljoen stukjes kan worden gebroken, heeft het nog steeds het vermogen om weer lief te hebben. We kunnen vasthouden aan de dierbare herinneringen en liefde die we deelden met een overleden partner, terwijl we tegelijkertijd van een nieuwe persoon houden.

7. Accepteer hulp wanneer deze wordt aangeboden

Ik had het geluk vrienden en familie te hebben die altijd probeerden te doen wat ze konden voor mij, zeker in die moeilijkste periode. En toch verzette ik me, ik had het gevoel dat dit mijn probleem was, mijn rouw, mijn verdriet en dat ik het allemaal voor mezelf moest doen. Maar ik besefte al snel dat alles alleen doen moeilijk is. Beetje bij beetje begon ik te accepteren dat anderen graag eens wat voor mij deden, dat ze dat echt wilden, dat het geen ‘must’ was. En het maakte het leven toch net iets makkelijker, dank daarvoor.

8. Kijk uit naar die nieuwe toekomst

Het duurt wel eventjes, zeker als je een gecompliceerde rouw ervaart, heb dan vooral geduld. Geef jezelf de tijd. De dood van een partner accepteren kan lang duren, maar binnenkort zal het verdriet, de woede en de vermoeidheid wegebben. Je begint weer interesse te krijgen in anderen en de buitenwereld. Je zal je verheugen over het geluk van anderen in plaats van er verbitterd of bedroefd over te worden. Zeg niet tegen jezelf dat je nooit over de dood van je partner heen zult komen, want onze hersenen kunnen ons laten geloven wat we willen geloven. Je zal de weemoed van dit afscheid meedragen, maar probeer een positieve kijk te hebben en ervoor open te staan nieuwe herinneringen te maken… Help jezelf een nieuw leven te vinden.

9. Loslaten doe je in je eigen tempo

Sta jezelf toe om te rouwen, want je emoties zijn belangrijk. Het genezingsproces kan traag zijn, maar je komt er wel. Het feit dat je dit artikel leest, laat zien dat je langzaam vooruitgang boekt om verder te gaan met je leven. Maak je geen zorgen als je denkt dat je niet snel genoeg herstelt van de pijn. Doe wat je kunt zonder het genezingsproces te haasten, want ik begrijp je als je wilt dat het vlugger gaat, dat het leven terug normaal gaat voelen… Heb geduld zodat je zoveel mogelijk heelt…

10. Je zal nooit meer dezelfde persoon zijn

Nee, je zal je nooit meer voelen als voorheen. Dit wil niet zeggen dat je nooit meer gelukkig zult zijn, dat zal je wel doen, maar het is een ander soort gelukkig zijn. Je kunt onmogelijk dezelfde zijn nadat je door dit verdriet, een afscheid als dit bent gegaan. Het verlies van mijn partner is een deel van mij geworden, maar controleert niet langer al mijn gedachten. Ik kijk nu op een nieuwe manier naar het leven. Niet per se slecht of goed, gewoon anders. Een lange tijd wilde ik vooral mijn oude leven terug, ik begrijp nu dat dit nooit gaat gebeuren. Nu ik dat accepteerde, kan ik doorgaan naar een nieuw hoofdstuk.

10 BIS. HET WORDT BETER

En dat is de belangrijkste levensles. Je bent op een dag met vrienden en je merkt dat je glimlach een luidop lachen wordt. Je voelt je op je gemak als je naar een feestje gaat en je hebt echt plezier. Misschien kruist een nieuwe liefde je pad, of begin je terug leuke mannen te zien in de straat (want je bent er een periode blind voor hoor😊).  En als de tijd er is zal je een manier vinden om een nieuw leven voor jezelf te creëren. Ja het wordt beter!

Xoxo Ninon

Lees ook deze blogs die ik rond deze rouwperiode schreef hoe-overleef-je-het-eerste-jaar-als-weduwe en troostwoorden