Olifantengeheugen

Waar heb ik mijn gsm/sleutels nu weer gelaten? Zonder boodschappenlijstje naar de supermarkt en toch wel dat ene vergeten zeker… Of in de parkeergarage, waar staat mijn auto nu weer? Verdorie, het ligt op het tipje van mijn tong maar… Hoe laat moesten we er nu weer zijn? Sorry ik wou je bellen maar helemaal vergeten. Of aan een zin beginnen en ergens halverwege vergeten wat je wou zeggen… Ook vriendinnen blijken dat dat gevoel hebben… ‘Ik vergeet zoveel! Hopelijk is het niets ernstigs want in de media hoor je tegenwoordig veel over de vroege symptomen van dementie of Alzheimer.’ Gelukkig is het dikwijls gewoon vergeetachtigheid en eerder onschuldig… Kunnen we ons geheugen helpen onthouden? Kunnen we het verbeteren? Hoe oefenen we voor een olifantengeheugen? Want olifanten hebben een olifantengeheugen zeggen ze… Word ik echt vergeetachtig of moet ik misschien te veel onthouden? 😊

Vergeten

Zoals je minder energie of kracht hebt als je ouder wordt, moet ook je brein meer moeite doen om informatie op te slaan of iets te herinneren, het tempo wordt trager. Mijn pa, bijna 89, zei onlangs dat het heel confronterend is te beseffen dat je hoofd niet meer mee kan zoals je het altijd gewoon geweest bent. ‘Ik word echt oud meiske, ik heb aan de huisdokter gevraagd of ik dement aan het worden ben’… ‘Nee, het is ouderdomsvergetelheid’. Een woord voor Scrabble 32 punten.

Vergeten is niet alleen een van de nadelen van ouder worden, ook door hormonale veranderingen in de menopauze is het normaal dat je meer zaken vergeet. Je krijgt een ‘menobrein’ met af en toe hiaten. Of na chemotherapie, heb je dikwijls (gelukkig tijdelijk) verlies aan mentale scherpte. Multitasken, lang concentreren en onthouden daar is een ‘chemobrein’ geen kanjer in (jij bent het gelukkig wel). Dus als je wat vergeetachtig bent,… het is meestal niet meer dan normaal…

Korte termijn / lange termijn

Het langetermijngeheugen kennen we vooral door herinneringen die we onthouden, of altijd de weg naar huis terugvinden. Je vergeet zelden hoe je moet fietsen of zwemmen. Je langetermijngeheugen wordt gevoed door je kortetermijn. Ons kortetermijngeheugen is ons werkgeheugen om recente informatie te herinneren. Alles wat je ziet, hoort, proeft, voelt, ruikt ja al je zintuigen komen binnen via je kortetermijngeheugen. Ook gesprekken volgen of als iemand je de weg uitlegt. Of boodschappen doen zonder lijstje…😊.

Bij een ziekte als Alzheimer is de overdracht van je korte naar het lange verstoord en nieuwe informatie verdwijnt gewoon. Daarom moet je die gesprekken over vroeger, die herinneringen van toen gewoon koesteren. Het is misschien de laatste keer dat je ze nog hoort vertellen. Weet je nog van, toe vertel het nog eens…

Olifantengeheugen

Maar die olifant😊 is een van de intelligentste dieren. Ze onthouden leuke en vervelende gebeurtenissen uit het verleden en ze weten heel goed wie vriend of vijand is als ze later oude bekenden tegenkomen. De oma-olifant die de kudde leidt kan zich plaatsen herinneren van tientallen jaren geleden waar ze water kunnen vinden in droge periodes. Olifanten herkennen elkaar zelfs als ze elkaar zo’n 20 jaar niet gezien hebben. Eerlijk, ik moet dus zelfs echt effekes flink in mijn geheugen graven als ik een klasgenoot van de middelbare school tegenkom. 2-0 voor de olifant!

Hoe oefenen we voor een olifantengeheugen?

Vergeetachtigheid kan best irritant zijn! Wat kan je ertegen doen?

• Hou je geheugen actief: blijf nieuwe indrukken opdoen en nieuwe informatie opslaan. Zo blijf je mentaal fit.
• Creëer routines en ondersteun zo je geheugen: kies een vaste plek voor je sleutels, je gsm, je portefeuille. Gebruik een agenda en notitieboekjes om to-do-lijstjes op te schrijven of installeer een app die je reminders stuurt voor afspraken. Het is helemaal niet erg om jezelf een handje te helpen!
• Ga actief met nieuwe informatie om: Maak ezelsbruggetjes, of verbindt nieuwe gebeurtenissen of mensen die je leerde kennen door een rijmpje of een lied (LUsaka is hoofdstad van ZANDKOEKJES Zambia na 30 j weer ik het nog steeds😊). Of visualiseer informatie, kijk bewust naar je parkeerplaats van je auto. Koppel de informatie aan kennis die je al hebt (ik sla personen zo op in mijn gsm Philippe van Isabelle of Julie van Jan😊). Weet je nog dat je het spiekbriefje na het opschrijven niet echt meer nodig had, omdat je al zo intensief met de lesstof bezig was geweest?😊

Hoe je cognitieve vaardigheden trainen?

Dit zijn functie die te maken hebben met het verwerken van informatie, zoals redeneren, rekenen, taalgebruik en lezen en schrijven, plannen maken, aandacht en concentratie en onthouden, oriëntatie, kunnen problemen op te lossen of initiatieven te nemen… enz.

1. Lichaamsbeweging

Dagelijkse lichaamsbeweging is voor je ganse lichaam goed en zeker voor je cognitieve gezondheid. Ik las dat wandelen, zwemmen, fietsen of zelfs huishoudelijke taken waarbij grote spiergroepen betrokken zijn een gunstige invloed hebben. Dus vanaf nu ga ik enthousiast stofzuigen, ramen lappen of bladharken. 😊

2. Blijf bezig en betrokken

Die ‘ophokplicht’ tijdens corona heeft bijvoorbeeld een negatieve invloed gehad op het zijn van mijn 85plus familieleden.  Het waren al altijd kranige ‘straatlopers’ bezoekje hier bezoekje daar, maar door die pandemie hebben ze minder fysieke en mentale prikkels en uitdagingen gehad. Die inhaalbeweging naar wat was is niet meer mogelijk, we’ll take it from here. Dus blijf een actief en betrokken en laat je sociale hersencelletjes werken. Een must!

3. Blijf leren

Mentale stimulatie zoals het lezen van boeken, het spelen een potje schaak, het invullen een puzzel, sudoku’s oplossen, of sociale interactie kan een cruciale rol spelen bij het houden van een scherpe geest en het voorkomen van problemen met het geheugen. Zoals alle spiertjes hoe meer je je hersens blijft gebruiken, hoe meer ze getraind blijven. Ga voor nieuwe ervaringen als city trips en reizen, work shops & cursussen, verhuizen of een nieuwe partner misschien,… dus stap uit je comfortzone, fuck you ‘old’ age😊.

4. Wees sociaal

Je eenzaam voelen is nooit goed, niet voor je gezondheid en ook niet voor je cognitieve functies, je mist prikkels door je op te sluiten. Dus probeer zelf socialer te zijn. Wordt vrijwilliger in een vereniging of voor een evenement, doe een cursus, ben je single ga wandelen met andere singles of doe samen aan cultuur, kies voor een gepensioneerdengroep die activiteiten organiseert, ga dieren oppassen,… Kom gewoon buiten, ga op stap met vrienden, enz… Een invulling van je leven zoeken is een meerwaarde en dat goede gevoel heb je ook zelf in handen.

5. Mediteren

Wetenschappers hebben het brein van meer dan een boeddhistische monnik onderzocht, het super atletische brein van de vaste vertaler van de Dalai Lama. En bleek dus dat jarenlange meditatie ervoor zorgde dat de hersenen zich beter ontwikkelde en het brein zich als een jonger brein gedroeg. (Lees het artikel hier) Als mensen gedurende acht weken ongeveer 30 minuten per dag mediteren, ontstaat er meer grijze hersenmassa in het hersengebied dat wordt geassocieerd met geheugen en leervermogen. Proberen mediteren… dat staat op mijn to do lijstje nu.

6. Brainfoods

Er zijn voedingsmiddelen en voedingstoffen die je zouden kunnen helpen je geheugen en je cognitieve functie te verbeteren…

• Donkerrode en paarse vruchten en groente (bietjes, bosbessen, bramen, en rodekool bijvoorbeeld). De antioxidanten beschermen het brein tegen vrije radicalen en bevorderen de doorstroming van zuurstof naar de hersenen
• Vitamine E: in volkorengranen, noten en zaden, spinazie en andere groene bladgroente.
  Dat is een vitamine die genoemd wordt als belangrijke speler in het afremmen van cognitieve achteruitgang en in de preventie tegen de ziekte van Alzheimer.
• Pure chocolade bevat antioxidant flavanol wat leeftijdsgebonden geheugenverlies vermindert.
• Avocado harstikke goed voor je hersenen! De onverzadigde vetten geven je brein een boost!
• Salie deze wonderplant uit de oudheid zou een goede invloed hebben op het behouden van het geheugen.
• Vette vis zoals zalm, makreel en tonijn zit vol met omega-3 vet wat supergoed is voor je hersenen en je hart. Meer nog, eet je er niet genoeg van dan zou het kunnen dat je dingen vergeet.
• Eieren doen wonderen, de choline houdt je geheugen scherp, de omega 3 vetzuren geven je hersenen kracht en ze bevatten neurotransmitters die het brein helpt informatie te verwerken en op te slaan.
• Broccoli, boerenkool, spruitjes zitten vol van magnesium die je geheugen scherp houdt en de cognitieve functies bevordert.
• Groene thee! Het actieve deel van het geheugen, dat alle stukjes met elkaar verbindt, verbetert door groene thee te drinken.

Dus eigenlijk ben ik heel goed bezig met mijn ontbijt met blauwe bosbessen, ongezoete Griekse yoghurt, en 4 koffielepeltjes noten en zaden en pitten 😊. Of lunch van onlangs met zalm, broccoli en spinazie… verdorie dat glaasje rode wijn staat er niet tussen…😊 Maar ik las dat kaas & wijn beschermen je brein tegen de ouderdom… maar trop is zoals altijd te veel 😊

SAGE test

SAGE staat voor Self-Administered-Gerocognitive Exam. ‘Hoe goed is je denkvermogen’ deze test wordt beschouwd als een betrouwbaar hulpmiddel waarmee je jezelf kan evalueren of waarbij oudere personen kan testen op hun ouder wordende geheugen, redenerings- en denkvermogen.

12 vragen en opdrachten, neem een potlood en gommetje klaar, ga even rustig zitten. Doe je het samen met een ouder iemand, laat hen rustig lezen, begeleid maar laat hen zelf invullen. Waarschuwing: deze test zou ook vroegtijdige dementie detecteren, als je meerdere afwijkingen ontdekt leg alsjeblieft de resultaten voor aan je huisarts. Lees over de SAGE -test hier.

Ik de test gedaan, gelukkig 10/10 maar soms moest ik even echt nadenken en vooral de vragen goed lezen, misschien toch al een paar hiaatjes in mijn geheugen😊.

Ik hoop dat mijn geheugen nog lang optimaal mag functioneren. Morgen moet je altijd meer onthouden dan vandaag, en de dag erna nog meer. En ik hoop dat ik de hersentjes geërfd heb van mijn mama en tantes wat met hun 85-88-91 jaar werkt die mayonaise nog prima.

Toch nog even goed mijn best doen om mijn olifantengeheugen in optimale conditie te houden.

Xoxo Ninon

Lees ook deze blogs over ouder worden mythes-rond-ouder-worden-seks-en-erotiek en help-grijs-worden