Je reptielenbrein maakt je tot een koekiemonster…

Ik had mijn zoveelste gesprek met een vriendin van ik moet afvallen, ik moet minder snoepen ’s avonds voor teevee. Herken je het, de soms onbedwingbare zin in chips of chocolade De aantrekkingskracht van Ben & Jerry’s ijs als je voorbij de diepvrieswaren loopt. De, niet te negeren, geur van verse frietjes? En de onmiddellijke spijt nadat je hebt toegegeven. Wat blijkt: we kunnen er niet aan doen! Eerder je reptielenbrein maakt je tot een koekiemonster en doet je verlangen naar ongezonde snacks. En voor wie Cookie monster uit Sesamstraat niet kent (hier een filmpje ‘Ik hou van koek’). Het is een vriendelijke grote blauwe pluche handpop met oogjes, die verlekkerd is op het eten van koekjes en vindt het deze niet dan wordt de ijskast geplunderd op zoek naar ander lekkers om te ‘overleven’… Ken je dat gevoel ook? Maar hoe verander je deze slechte gewoonten?

Survival of the fittest

Wel, je reptielenbrein zorgde ervoor dat je prehistorische voorouders niet werden opgegeten door leeuwen en beren, of dat je niet zomaar onder een auto loopt, maar ook dat je hongergevoel krijgt als je voedsel ziet, ruikt of ook maar aan denkt😊… De zin in fastfood, vlugge suikers en vetten, is een erfenis uit een ver verleden. Een soort oer-gewoonte om te overleven, want je weet nooit wanneer die volgende bizon zal geschoten worden. Het was eerder eten of gegeten te worden. Vandaar ‘reptielenbrein’, een deel van je hersenen dat instinctief en automatisch reageert, nog voor je erover goed kan nadenken en een weloverwogen keuze maken. Welke breinen heb je, luister hier.

Wat is gewoonte?

Gewoonten zijn routine, dingen waar je niet echt over nadenkt of hoeft na te denken om ze te doen. Je hebt waarschijnlijk de gewoonte om elke ochtend je tanden te poetsen, automatisch herinneren je hersentjes je eraan dat dit moet gebeuren. Iedereen die klaagt over afvallen, heeft (als je eerlijk bent) ook wel wat slechte eetgewoonten die leiden tot gewichtstoename. En daarom is het belangrijk dat je stapje voor stapje je reptielenbrein nieuwe gewoontes leert… zodat je automatisch slimme keuzes maakt in plaats van…

Je zoogdierenbrein helpt je inner-reptiel

En dan denk je oké, reptieltje ik ga je wat in toom houden… Rustig.. rustig… temper die overlevingsinstincten maar wat😊. En dan krijgt het uit onverwachte hoek hulp van je zoogdierenbrein. Hier spelen emoties en gewoontes een grote rol. Emoties functioneren als een feedbackmechanisme, voelde iets goed dan willen je zoogdierenhersens dit herhalen. Want seks, lekker eten, lachen, knuffelen maken je gelukkig. En onplezierige ervaringen als pijn, verdriet en angst zal het vermijden. Je zoogdierenbrein wil vooral blijven doen wat het al weet, dus ook je slechte gewoontes. Want door deze te herhalen, hoeven je hersens niet zo hard te werken en dit bespaart dan weer lichaamsenergie.

De denkende hersenen hebben het moeilijk

Wat moet je met deze beestenboel? Is er dan niemand met enige rationaliteit en weloverwogen acties? Ja, dan is je neocortex, het menselijke denkende brein, aan de zet. Dit kan dingen die de hersenen van andere dieren niet kunnen. Het is verantwoordelijk voor zaken als taal, bewustzijn, verbeeldingskracht en kritisch denken, je intelligentie dus. En eigenlijk is het enige deel van je hersenen dat om je welzijn geeft. Het is met dit deel van je hersentjes dat je dus moet nadenken over je eetgewoontes😊.

Dopamine, dé beloning

En je menselijke brein weet – als ik iets gezonds neem, voel ik me straks prima en volgende week zal ik graag naar mijn weegschaal zien, en mijn jeans zal nog passen volgende maand… Maar als je reptielen- en/of zoogdierenbrein er een pootje kunnen voorsteken om je te laten struikelen, zullen ze het niet laten😊. Het zijn valsspelers want ze verleiden je met een beloning: het dopaminehormoon. Je krijgt een onmiddellijk goed gevoel als je je kan verzadigen… Suikers, vettig voedsel geven je direct die feel good boost, een dopamine shot werkt verslavend.

Je reptielenbrein maakt je tot een koekiemonster…

Als je bovenstaande weet, begrijp je waarom het zo moeilijk is om te stoppen met emotioneel eten en te veel eten. Mensen zijn geneigd om de onmiddellijke bevrediging te verkiezen boven hun belangrijkere langetermijndoelen. Sommigen gaan hard sporten om zich emotioneel beter te voelen. Maar als jij jezelf de gewoonte hebt geleerd om iets zoets of hartigs te snoepen. Of als jij vindt dat een glaasje wijn, aperó of biertje je beter doet voelen, dan weet je zoogdierenbrein dit en zal het je ertoe aanzetten dit praktisch automatisch te doen. En je reptielenbrein zal dit toejuichen… ‘Yippie food, food,…!’ En het  verlangen naar een dopamine boost doet je veranderen in dat koekiemonster…

Hoe verander je slechte gewoonten, en liefst blijvend… Hoe beïnvloed je je reptielenbrein (lizard/hagedis brein in het Engels) dat je meestal goed en veilig houdt maar ook je driften stuurt?  Wat moet je doen om die zoogdierenhersentjes, je monkey/aap brain, te misleiden die vooral focussen om beloning krijgen… Dat lees je in een volgende blog.

PS: en als je denkt brrr….  wat een lelijke dieren hier… hou dit gevoel aan en denk ook zo aan je reptielenbrein!

Xoxo Ninon

Lees ook deze blogs rond eten hou-van-je-lichaam-zoals-het-is-maar-verander-het en hoe-best-je-paasei-calorieen-verbranden